Magna Carta, 1215 yılında Kral John tarafından imzalanan, İngiliz halkı ile Kral arasındaki hak ve hukuku bir anlaşma ile ayıran ilk siyasi belgedir. Büyük ferman adı ile de anılan Great Charter, yani Magna Carta 63 maddeden oluşmaktadır.
Önemi
Kral’ın idaresini bazı kanunlar ve şartlar ile sınırlandıran Magna Carta, bu özelliği ile İngiltere’ye demokrasinin yerleşmesinde önemli bir rol oynadı. Ayrıca kralın hükümranlığını bazı şartlarla sınırlandıran bir anlaşma olması bakımından da dünya tarihinde önemli bir yer tutmuştur.
Belgenin Hazırlanma Süreci
İngiltere’nin Normanlar tarafından işgal edilmesinden sonra krallar, derebeylerinin haklarını kısıtlamaya başlamışlardı. Baronlar bu duruma sık sık itiraz edip ayaklanmaktaydı. Nihayet İngiltere Kralı John’un Fransa Kralı Philip Augustus’a 1214 yılında yenilmesi, baronlara cesaret verdi ve kralla pazarlığa girişmeye başladı. Baronlar pazarlığın şehirde olmasını, kral da açık arazide olmasını istiyordu. Böylece kral, baronları askerleri ile ezip dağıtacaktı. Fakat pazarlık baronların istediği gibi olunca, Londra şehri bir anda serseri sürüsü ile doldu. Kral bu vaziyette hiçbir direniş göstermeden baronların isteklerini kabul ederek bunları bir ferman halinde yazdırdı. Magna Carta olarak ülkeye dağıtılan bu metinde en ilgi çeken madde, özgür durumdaki hiçbir insanın yürürlükteki kanunlara başvurmaksızın tutuklanamayacağı, mülkünün elinden alınamayacağı ve öldürülemeyeceğiydi.
Sonuç
1215 yılında Avrupa’da ilk defa ortaya çıkan bu fikir, aslında İslamiyet’in bütün insanlara 7 asırdır anlattığı bir hususu teşkil ediyordu. İngiltere’nin denizci bir ülke olması ve Haçlı Seferleri sırasında Müslümanlar ile temasa geçmeleri onları bu kadar erken uyandırmıştır. 1700 yıllarında Magna Carta, demokratik düşünceler halinde birçok millet tarafından benimsendi. ABD Başkanı Thomas Jefferson, 1776 yılında bu düşüncelerle ABD İstiklal Beyannamesi’ni hazırlamış ve böylece ABD’nin politik yapısı meydana çıkmıştır.
Comments are closed.